«Στην Οδησσό τραγουδιστές της όπερας τραγουδούν στη μέση του δρόμου, ενώ γνωρίζουν ότι γίνονται βομβαρδισμοί. Τι λένε; Αυτή είναι η ζωή μας, αυτό ξέρουμε να κάνουμε, με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να απαντήσουμε στον πόλεμο και τη βία». Με τη στάση που επιλέγουν να τηρήσουν καλλιτέχνες στην πολιορκούμενη πόλη της Ουκρανίας, απαντά ο Jean Porcherot από τη Γαλλία, αφηγητής πάνω από 35 χρόνια, στην ερώτηση «πώς ξεπερνά τις καταστάσεις κρίσεων που επικρατούν και τις εικόνες που βλέπει γύρω του και συνεχίζει το έργο του».
Ο Jean Porcherot είναι ένα από τους αφηγητές από τη Γαλλία, οι οποίοι μαζί με ομότεχνούς του από την Ελλάδα θα αναδείξουν τη δύναμη της αφήγησης και των παραμυθιών ως πρεσβευτών ελευθερίας και ειρήνης σε περιόδους κρίσης και συγκρούσεων, σε εκδηλώσεις που συνδιοργανώνουν, αύριο και μεθαύριο, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αφήγησης (20η Μαρτίου) και τη Γιορτή Γαλλοφωνίας, η Action Art και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης.
«Για μένα είναι ακόμη πιο σημαντικό να αφηγείται κάποιος σε καιρούς κρίσης και συγκρούσεων γιατί είναι ο μόνος τρόπος να δείξει ότι ο λόγος μπορεί να αποτρέψει τη βία» επισήμανε ο Jean Porcherot.
«Η Άννα Φρανκ έγραψε το ημερολόγιο. Ήταν ο μόνος τρόπος γι’ αυτήν να δείξει ότι υπάρχει ζωή, ελπίδα, αγάπη» ανέφερε ο Γάλλος αφηγητής, σημειώνοντας ότι η «αφήγηση, το παραμύθι σε καιρούς κρίσης είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να κάνει κανείς» και εκφράζοντας τη θέση ότι «αν όλοι όσοι μας κυβερνούν άκουγαν περισσότερα παραμύθια, το πιθανότερο είναι να είχαμε λιγότερη βία».
Σύμφωνα με τον Jean Porcherot, το παραμύθι είναι φορέας της αρχαίας γνώσης, της ενσυναίσθησης. «Τα παραμύθια όλου του κόσμου έχουν ένα ψυχικό εύρος, ένα μεγαλείο ψυχής. Ένα ουκρανικό ή ρωσικό παραμύθι έχει αυτό το μεγαλείο και οφείλουμε εμείς που αφηγούμαστε να το αναδείξουμε και να ενθυμίσουμε στους ανθρώπους, μεταδίδοντας αυτές τις ιστορίες, ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο βίαιος».
Αναγνωρίζοντας ότι ο λόγος των παραμυθιών μπορεί μερικές φορές να είναι τρομακτικός, ο Γάλλος αφηγητής εκτίμησε ότι αυτός είναι ένας τρόπος να εξορκίσει το κακό να οδηγήσει τον ήρωα στην κάθαρση. «Τι έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες με τις τραγωδίες; Μιλούσαν για την τραγικότητα της ύπαρξης. Μέσα από την τέχνη κατάφερναν να ξεπεράσουν αυτή την τραγικότητα» υπογράμμισε. «Αυτή είναι η δουλειά του αφηγητή. Η δύναμη της ζωής και ο σεβασμός στην αξία της δεν μας επιτρέπει να σταματάμε να αφηγούμαστε» επισήμανε ο Jean Porcherot.
«Το παραμύθι επιβάλλει την ανακωχή στις μάχες των ανθρώπων»
Δοκιμασίες, δύσκολες περιπέτειες, ανατροπές, απώλειες είναι συστατικά στοιχεία των παραμυθιών, τα οποία τις περισσότερες φορές είναι σκληρά, διαπραγματεύονται τα συναισθήματα, το άγχος και την αγωνία που βιώνει ο άνθρωπος στην προσπάθειά του να αυτονομηθεί, να ενηλικιωθεί, και να δημιουργήσει την προσωπική του πορεία στη ζωή απαλλαγμένη από τις προσδοκίες των άλλων, εξήγησε η αφηγήτρια, εικαστικός και ιδρυτικό μέλος της Action Art, Ροδάνθη Δημητρέση, η οποία έχει επιμεληθεί το πρόγραμμα των εκδηλώσεων.
«Τα παραμύθια και ιδιαίτερα τα μαγικά παραμύθια που γοητεύουν όχι μόνο μικρούς, αλλά και μεγάλους μιλούν για μεταμορφώσεις για μεταβάσεις από την μια κατάσταση στην άλλη» τόνισε η κ. Δημητρέση, περιγράφοντας τον ρόλο τους σε περιόδους κρίσεων.
Υπενθύμισε ότι η αφήγηση αποτελούσε τη βασική ψυχαγωγία των κοινωνιών και το μέσο μύησης των μελών στα μυστικά της ζωής και στις κοινωνικές λειτουργίες. Είναι μια από τις αρχαιότερες μορφές προφορικού λόγου και επικοινωνίας. Μάλιστα ο αφηγητής- παραμυθάς είχε εξέχουσα θέση στην κοινωνία, ήταν πρόσωπο σεβαστό και σοφό καθώς μέσα από τις ιστορίες κατάφερνε να συμβάλλει καθοριστικά στη διαχείριση κρίσεων της κοινότητας. Επέλεγε ιστορίες, παραμύθια, μύθους κατάλληλους για την περίσταση και έβαζε όλη του την τέχνη στην αφήγηση, ώστε οι εμπλεκόμενοι να «δουν» και να «αναγνωρίσουν» τι πραγματικά συμβαίνει για να μπορέσουν να ξεπεράσουν την κρίση.
Αναφερόμενη στο πρόγραμμα αφηγήσεων που ετοίμασαν η Action Art και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, η κ. Δημητρέση είπε ότι «διαμορφώθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αφήγησης, τη Γιορτή Γαλλοφωνίας, αλλά και των δύσκολων συνεχών ανατροπών που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, την έξαρση της βίας και την πρόσφατη κορύφωσή της με τον πόλεμο στην Ουκρανία».
Όπως διευκρίνισε, επιλέχθηκαν παραμύθια από διάφορες χώρες και ηπείρους, που μιλούν για την απληστία, την αλαζονεία, την εσωτερική σύγκρουση, τον πόλεμο, την ελευθερία, την ειρήνη, με στόχο «να αναδειχθεί η δύναμη της αφήγησης που ξέρει να ψυχαγωγεί, να φανερώνει τα δύσκολα αλλά και την υπέρβασή τους».
«Χρειάζεται να αφηγούμαστε παραμύθια όσο πιο πολύ μπορούμε, αν θέλουμε να καλλιεργήσουμε τον σεβασμό, την αποδοχή, την αυτονομία, την ελευθερία σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Χρειάζεται να αφηγούμαστε όσο πιο πολύ μπορούμε για να έχουμε “χορτάτα” παιδιά, που δεν θα χρειάζεται να κάνουν πόλεμο για να νιώθουν ότι υπάρχουν» επισήμανε και παρέπεμψε στα λόγια του σύγχρονου Γάλλου συγγραφέα Daniel Pennac: «Μια από τις βασικές λειτουργίες του παραμυθιού είναι ότι επιβάλλει την ανακωχή στις μάχες των ανθρώπων».
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων:
Σάββατο 19 Μαρτίου, 18:00, στο Γαλλικό Ινστιτούτο, αίθουσα Αλλατίνη
«Το μαγικό ταμπούρλο, O Κβάκου Ανάνσε, και ο γενναίος κόκορας!». Παράσταση Αφήγησης διά ζώσης στο Γαλλικό Ινστιτούτο για μικρούς και μεγάλους με τις Ροδάνθη Δημητρέση και Ασημένια Ταμπάκη να ξετυλίγουν το νήμα της αφήγησης που ενώνει τους ανθρώπους όλου του κόσμου.
Η είσοδος είναι δωρεάν και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή σε φόρμα στην ιστοσελίδα της Action Art.
Την Κυριακή στις 20 Μαρτίου, στις 12:00, διοργανώνεται διαδιδκτυακή αφήγηση από τη Ροδάνθη Δημητρέση, τον Jean Porcherot και την Claire Rousseau. Θα υπάρχει ταυτόχρονα μετάφραση στα ελληνικά. Πληροφορίες για τη σύνδεση στην ιστοσελίδα της Action Art.
