Οι Γενίτσαροι ήταν επίλεκτα στρατιωτικά σώματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σωματοφύλακες και ο πρώτος σύγχρονος στρατός στην Ευρώπη. Ηταν ένα σώμα αφοσιωμένων και πειθαρχημένων ακολούθων, επάνω στους οποίους είχε δικαίωμα ζωής και θανάτου. Οι σκλάβοι αυτοί συνήθως ήταν αιχμάλωτοι πολέμου ή όμηροι από νεοκατακτημένες περιοχές. Επίσης μπορεί να προέρχονταν από σκλαβοπάζαρα, ή, τέλος, από το περιβόητο παιδομάζωμα,Κατα τον 15 ο με 16 ο αιώνα αξιωματκοί από την Κωσταντινούπολη γύριζαν σε χριστιανικά χωριά των Βαλκανίων, κυρίως της Αλβανίας και της Σερβίας, αλλά και της Μικράς Ασίας, και επέλεγαν αρσενικά παιδιά χριστιανών 8-20 ετών. Τα παιδιά αυτά μεταφέρονταν στην πρωτεύουσα και εκεί περνούσαν από μια πρώτη διαδικασία επιλογής: τα εξυπνότερα και ικανότερα ονομάζονταν iç oğlanı «Γενίτσερι οτζαγί» και έμεναν στο παλάτι, ενώ τα υπόλοιπα στέλνονταν σε οικογένειες Τούρκων .Αποτελούσαν τις τρόπον τινά επίλεκτες μονάδες του οθωμανικού στρατού, ιδίως κατά το 15ο και 16ο αιώνα, οπότε και χρησιμοποιούσαν πυροβόλα όπλα (το μεγάλο πλεονέκτημα των Οθωμανών) σε αντίθεση με τους λογχοφόρους σπαχήδες. Από το 17ο αιώνα και μετά και άλλα σώματα (κυρίως μισθοφορικά) χρησιμοποιούν πλέον μουσκέτα, ο ρόλος των γενιτσάρων όμως στον πόλεμο παραμένει σημαντικός, καθώς ουσιαστικά αποτελούν το κύριο σώμα του μόνιμου στρατού της αυτοκρατορίας.
Κάθε λόχος επιτελούσε ειδική εργασία που λεγόταν «ορτά» ή «τζεμαάτ». Πολύ σύντομα οι λόχοι ορτάδων αυξήθηκαν ραγδαία. Παράλληλα αυτών ήταν και έτερη στρατιωτική οργάνωση, η λεγόμενη «Σεκμπάν Μπουλουκλερί» με 34 μπελούκ (λόχους) πεζικού και ένα λόχο ιππικού. Τελικά με την αύξηση του αριθμού των γενίτσαρων δημιουργήθηκε ακόμη μία στρατιωτική δύναμη, η λεγόμενη «Αγά Μπουλουκλερί», με συνολική δύναμη 62 μπελούκ. Έτσι στο απόγειο της δύναμης των γενίτσαρων υπήρχαν οι 100 τακτικές ορτάδες (των 100 ατόμων καθεμιά), το «Σεκμπάν Μπουλουκλερί Ορτασί», με 35 λόχους των 50 ατόμων έκαστος και το «Αγά Μπουλουκλερί Ορτασί» με 61 λόχους των 50 ατόμων έκαστος. Συνολική δύναμη 14.880 άνδρες.
Γενικός διοικητής όλων των μονάδων των γενίτσαρων ήταν ο «Γενίτσαρι Αγασί» ή «Γενίτσαρι Αγάς» που ήταν υπεύθυνος για τη στρατολόγηση των «ατζαμί», την εκπαίδευσή τους, τη συνεχή εκπαίδευση όλων των ταγμάτων, την ασφάλεια κατά τις μετακινήσεις τους, τη στρατιωτική τακτική, καθώς και για όλα τα θέματα διοικητικής μέριμνας (τροφοδοσίας, διανομής λαφύρων, πληρωμών κλπ). Τιμής ένεκεν τον τίτλο αυτό έφερε και ο σουλτάνος, αν και ήταν συμβολικά διοικητής του πρώτου ορτά (των ανακτόρων). Οι πληρωμές γίνονταν ανά τρίμηνο στα ανάκτορα (καπού). Παρά ταύτα, ο σουλτάνος, στους τελευταίους αιώνες, πήγαινε ο ίδιος στη διοίκηση των γενίτσαρων και λάμβανε από εκεί τον μισθό του διοικητού, του 1ου ορτά, για ανάπτυξη αφοσίωσης και πίστης των γενίτσαρων στο πρόσωπό του. Σημειώνεται ότι στους πρώτους αιώνες της δημιουργίας των οι σουλτάνοι ηγούνταν αυτών στις πολεμικές επιχειρήσεις.
Για τους γενίτσαρους απαγορεύονταν άλλο επάγγελμα καθώς και η δημιουργία οικογένειας και όλοι οι στρατολογημένοι εξισλαμίζονταν. Σταδιακά απέκτησαν μεγάλη πολιτική δύναμη έναντι των σουλτάνων. Οι γενίτσαροι, εξισλαμισθέντες πλέον, καθώς μάλιστα τίποτε δεν τους συνέδεε με την ομαλή οικογενειακή και κοινωνική ζωή, αφού λησμονούσαν γονείς και γενέτειρα γη, γίνονταν οι πιο φανατικοί πολεμιστές και θεωρούνταν οι καλύτεροι υπερασπιστές του εκάστοτε σουλτάνου.Μέχρι τον 19ο αιώνα ο θεσμός έχει πλέον εκφυλιστεί, καθώς μειώθηκε ακόμη και ο σεβασμός τους προς τον Σουλτάνο.Σιγα σιγά ,ζητούσαν όλο και περισσότερα προνόμια και μισθούς. Έφθασαν ως την εκτέλεση ενός σουλτάνου.
