Η 22α Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Μέρα Νερού. Από το 1992 ο ΟΗΕ αναδεικνύει αυτή τη μέρα ως μία ευκαιρία για ευαισθητοποίηση και ανάληψη δράσης για θέματα σχετιζόμενα με το νερό, συμμετέχει στην ενημέρωση του κοινού για την ανάγκη διαφύλαξης του πολύτιμου αυτού φυσικού πόρου και κοινωνικού αγαθού. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ περισσότεροι από 2,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν σήμερα πρόσβαση σε καθαρό, πόσιμο νερό στον πλανήτη.
Με σύνθημα «Κάνοντας το αόρατο, ορατό» ο ΟΗΕ φέρνει φέτος τα υπόγεια ύδατα και τη σημασία τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στο επίκεντρο των εκδηλώσεων, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού.
Το φετινό μήνυμα των Ηνωμένων Εθνών είναι το εξής: «τα υπόγεια ύδατα είναι αόρατα, όμως οι επιπτώσεις τους είναι ορατές παντού. Εκτός ορατού πεδίου, κάτω από τα πόδια μας, τα υπόγεια ύδατα είναι ένας κρυμμένος θησαυρός που εμπλουτίζει τις ζωές μας. Σχεδόν όλη η ποσότητα υγρού πόσιμου νερού στον κόσμο, είναι υπόγειο. Καθώς η κλιματική αλλαγή χειροτερεύει, τα υπόγεια ύδατα γίνονται ολοένα και πιο κρίσιμης σημασίας. Χρειάζεται να εργαστούμε μαζί ώστε να διαχειριστούμε με βιώσιμο τρόπο αυτόν τον πολύτιμο φυσικό πόρο. Μπορεί τα υπόγεια ύδατα να είναι εκτός του ορατού μας πεδίου, δεν πρέπει να είναι όμως εκτός των υπολογισμών μας».
Η σημασία του πόσιμου νερού
Το ακατάλληλο για πόση νερό σκοτώνει παγκοσμίως περισσότερους ανθρώπους από ό,τι οι πολεμικές συρράξεις ανά τον πλανήτη, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Μόλις λίγο περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους της υποσαχάριας Αφρικής έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, με τον ΟΗΕ να εκτιμά ότι σε 15 χρόνια, περίπου 48 έθνη θα αντιμετωπίζουν έλλειψη νερού.
Παρότι η Γη είναι ένας πλανήτης με πάρα πολύ μεγάλες ποσότητες νερού, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν είναι πόσιμες. Το 97,5% του νερού της Γης βρίσκεται στους ωκεανούς και είναι αλμυρό. Πόσιμο είναι το υπόλοιπο 2,5%, το οποίο όμως δεν μπορεί να συλλεχθεί και να αξιοποιηθεί: Το 70% είναι παγωμένο στους παγετώνες και το υπόλοιπο 30% είναι υπόγειο. Λιγότερο από 1% του πόσιμου νερού του πλανήτη είναι διαθέσιμο στον άνθρωπο και αυτή είναι η αιτία που τον κάνει να στρέφεται στην εκμετάλλευση των υπογείων υδάτων.
Τα υπόγεια ύδατα, λοιπόν, αποτελούν τη μεγαλύτερη δεξαμενή γλυκού νερού στον κόσμο. Υπολογίζεται ότι υπόγειο είναι πάνω από το 97% των διαθέσιμων γλυκών νερών στη γη (χωρίς να υπολογίζονται οι πολικοί πάγοι). Το υπόλοιπο 3% αποτελείται κυρίως από επιφανειακά ύδατα (λίμνες, ποτάμια, υγρότοποι) και την υγρασία εδάφους.
Μέχρι σήμερα, το ενδιαφέρον για τα υπόγεια νερά αφορούσε κυρίως στην κάλυψη των αναγκών για ύδρευση (περίπου το 75% των κατοίκων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαρτώνται από τα υπόγεια αποθέματα για την παροχή νερού για ανθρώπινη κατανάλωση), αναγνωρίζοντας επίσης ότι είναι ένας σημαντικός φυσικός πόρος για την άντληση νερού για τη βιομηχανία (π.χ. ψυκτικό ύδωρ) και τη γεωργία (άρδευση).
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όμως, είναι πλέον σαφές, ότι τα υπόγεια ύδατα πρέπει να αντιμετωπισθούν όχι μόνο ως μια δεξαμενή, από την οποία μπορεί να αντληθεί νερό καλής ποιότητας, για διάφορες χρήσεις, αλλά και να προστατευθούν για την περιβαλλοντική αξία τους. Τα υπόγεια ύδατα διαδραματίζουν έναν ουσιαστικό ρόλο στον υδρολογικό κύκλο και είναι πολύτιμη η αξία τους ως ρυθμιστικός παράγοντας για τη διατήρηση υγρότοπων και ποταμών, ιδιαίτερα σε περιόδους ξηρασίας, γιατί εξασφαλίζουν τη μόνιμη ροή (δηλαδή το νερό που τροφοδοτεί ποταμούς καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους) των συστημάτων επιφανειακών υδάτων, πολλά από τα οποία χρησιμοποιούνται για υδροδότηση και αναψυχή.
