Τι θέλει πραγματικά η Τουρκία στη Συρία – Οι Κούρδοι και οι απρόβλεπτες συνέπειες μιας νέας σύγκρουσης

Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη ΒΑ Συρία και να δώσει το πράσινο φως σε μια τουρκική εισβολή στην περιοχή που ελέγχεται από τις κουρδικές δυνάμεις, ανάβει μια ακόμη φωτιά στη χώρα που διανύει τον ένατο χρόνο σε εμπόλεμη κατάσταση. Παράλληλα μοιάζει να θέτει σε κίνδυνο τις πολυετείς προσπάθειες για την πάταξη του Ισλαμικού Κράτους και πιθανότατα να αλλάξει τις συμμαχίες στην περιοχή.

Το «πισώπλατο μαχαίρωμα», όπως λένε οι ίδιοι οι Κουρδοι, απότους συμμάχους τους στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους προκάλεσε και σφοδρές αντιδράσεις στην Ουάσινγκτον ενώ η διεθνής κοινότητα αδυνατεί να κατανοήσει τι έχει στο μυαλό του ο Τραμπ.

Μέσα σε ένα 24ωρο, έκανε ένα μεγάλο δώρο στον Ερντογάν, μετά φάνηκε να του «τρίζει» τα δόντια  με απειλές να καταστρέψει την οικονομίας της Τουρκίας εάν πλήξει τους Κούρδους  και την ίδια στιγμή έκλεινε ραντεβου με μαζί του στις ΗΠΑ (για τις 13 Νοεμβρίου) επισημαίνοντας την σπουδαιότητα της Τουρκίας ως εμπορικού εταίρου. Και όλα αυτά ενώ η Άγκυρα ανακοίνωνε τους πρώτους βομβαρδισμούς κουρδικών θέσεων στο Βόρειο Ιράκ προκειμένου να αποκόψει τους Κουρδους της Συρίας. Μέσα σε όλα αυτά βέβαια ο Τραμπ δηλώνει: «Οι ΗΠΑ δεν έχουν εγκαταλείψει τους Κούρδους». 

Φυσικά ο Τραμπ, πέραν του σόου που μπορεί να δίνει, γνωρίζει πολύ καλά ποιες είναι οι επιδιώξεις της Τουρκίας στην περιοχή και αν και η Άγκυρα δεν έχει ανοίξει πλήρως τα χαρτιά είναι ξεκάθαρη η βασικής της στόχευση. Αυτό όμως που δεν μπορεί κανείς να προεξοφλήσει είναι πώς θα αντιδράσουν οι Κούρδοι και πώς άλλες δυνάμεις που δρουν στην περιοχή και είναι σε κόντρα με τις ΗΠΑ όπως το Ιράν και η Ρωσία.

Τι θέλει να κάνει η Τουρκία στη Συρία;

Επισήμως, στόχος της Τουρκίας είναι να δημιουργήσει μια «ασφαλή ζώνη» σε βάθος 32χλμ εντός των εδαφών της βορειοανατολικής Συρίας.

Στη περιοχή αυτή το καθεστώς Ερντογάν υποστηρίζει πως θα επιστρέψουν τουλάχίστον 2εκατ Σύροι πρόσφυγες -από τα συνολικά 3,5 εκατ που φιλοξενούνται σήμερα στην Τουρκία – εκτονώνοντας και τις εντάσεις που υπάρχουν για το προσφυγικό σε μια χώρα η οικονομία της οποίας βρίσκεται σε παρατεταμένη οικονομική ύφεση. Δεν αποκλείεται δε να ζητηθεί και οικονομοική βοήθεια από την διεθνή κοινότητα ή την ΕΕ.

Όσο ευγενής όμως και εάν φαντάζει αυτός ο στόχος δεν είναι διόλου αθώος.

Με προκάλυμμα την δημιουργία αυτής της ασφαλούς ζώνης η Τουρκία είναι σαφές πως σκοπεύει να «καθαρίσει» την συγκεκριμένη περιοχή από τους Κούρδους μαχητές του YPG, που είναι και η βασική συνιστώσα των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων και σύμμαχοι των ΗΠΑ στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους. Παράλληλα ο επαναπατρισμός των Σύρων προσφύγων θα λειτουργήσει ως έναν τρόπος αλλοίωσης των πληθυσμιακών χαρακτηριστικών στην περιοχή όπου μέχρι σήμερα κυριαρχεί το κουρδικό στοιχείο.

Για τον Ερντογάν το YPG και το σύνολο των Κούρδων μαχητών που ήταν οι πρώτοι που ρίχτηκαν στη μάχη κατά των τζιχαντιστών όταν οι δυνάμεις της Δύσης «σφύριζαν» αδιάφορα, δεν είναι παρά ένα παρακλάδι του Kουρδικού Εργατικού Κόμματος (ΡΚΚ)  που απειλεί την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας και είναι χαρακτηρισμένο ως «τρομοκρατική οργάνωση» τόσο από την Τουρκία όσο και από τις ΗΠΑ. Εξ ου και η μόνιμη επωδός περί «μάχης κατά των τρομοκρατών» και οι συνεχείς δηλώσεις περί ζωτικής σημασίας στρατιωτική επιχείρηση για την ασφάλεια της Τουρκίας.

Γιατί η Τουρκία αισθάνεται τόσο μεγάλη απειλή από τους Κούρδους της Συρίας;

Οι Κούρδοι σήμερα συνιστούν τέσσερις συμπαγείς εθνικές μειονότητες που αριθμούν περί τα 30 εκατ. ανθρώπους και ζουν διαιρεμένοι σε ισάριθμα κράτη της Μέσης Ανατολής όπου η πολιτική κατάσταση είναι ρευστή για ποικίλους λόγους. Στόχος τους είναι η δημιουργία του Κουρδιστάν, ως ανεξάρτητου κράτους ενώ στο Ιράκ έχει παραχωρηθεί καθεστώς ημι-αυτονομίας στην περιοχή όπου ζουν και η ΒΑ Συρία έχει αυτοανακηρυχθεί σε αυτόνομο κουρδικό κράτος εντός της Συρίας. Η Τουρκία όμως έχει στο έδαφός της τον μεγαλύτερο πληθυσμό Κούρδων και η δημιουργία ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν περνά μέσα από την απόσχιση εδαφών από την Τουρκία. 

Τουρκία: Οι Κούρδοι αποτελούν το 18% του πληθυσμού της χώρας, ζουν κυρίως στις ΝΑ περιοχές και πιέζουν εδώ και δεκαετίες για την εκχώρηση καθεστώτος αυτονομίας. Το PKK έχει εμπλακεί σε ένοπλες συγκρούσεις με τους τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις ενώ τελευταία μέσω της δημιουργίας του αριστερού, φιλοκουρδικού κόμματος HDP οι πιέσεις προς την Άγκυρα αυξήθηκαν. Τελικά οι βουλευτές και πλήθος δημάρχων που είχαν εκλεγεί με το κόμμα όπως και στελέχη του βρέθηκαν στη φυλακή. Η μάχη όμως των Κούρδων κάθε άλλο παρά έχει λάβει τέλος. Η Άγκυρα χρησιμοποιεί κάθε πρόσφορο μηχανισμό άσκησης βίας και καταστολής σε βάρος της κουρδικής μειονότητας που όμως παραμένει ανυπότακτη, ένα αγκάθι στο «μαλακό υπογάστριο της χώρας.

Σχετικές δημοσιεύσεις